Giáo án Ngữ Văn 7: Tập 1

Đoạn văn mở đầu bằng hình ảnh đứa trẻ háo hức trước ngày khai trường, thể hiện sự nhạy cảm và tình yêu thương gia đình. Việc chuẩn bị quần áo mới, cặp sách mới... cho thấy tầm quan trọng của ngày khai trường trong lòng trẻ thơ, song cũng giống như trước mỗi chuyến đi xa, điều duy nhất con bận tâm là thức dậy cho kịp giờ. Đây là sự háo hức hồn nhiên, được bao bọc bởi tình yêu thương của gia đình. Tiếp đến, ký ức về ngày đầu tiên đi học của người mẹ được gợi lại, với sự nôn nao, hồi hộp xen lẫn chút hoang mang, sợ hãi khi đứng trước cánh cổng trường, như thể bước vào một thế giới hoàn toàn mới. Sự so sánh này làm nổi bật lên sự quan trọng của giáo dục và vai trò của người mẹ trong hành trình trưởng thành của con cái. Đoạn văn sau đó nhấn mạnh vào tình yêu thương, kính trọng cha mẹ là tình cảm thiêng liêng nhất, cảnh báo hậu quả khôn lường nếu con cái làm cha mẹ buồn phiền, dù có hối hận, cầu xin tha thứ cũng vô ích. Hình ảnh người mẹ dịu dàng, hiền hậu luôn hiện hữu trong tâm hồn con cái, dù lớn khôn đến mấy, con vẫn chỉ là đứa trẻ yếu đuối, cần được che chở. Tóm lại, phần này nhấn mạnh vai trò không thể thay thế của người mẹ, tình yêu thương vô bờ bến của mẹ là nền tảng cho sự trưởng thành của con cái, và nỗi đau lớn nhất trong đời là mất đi người mẹ yêu quý.

Một đoạn văn khác miêu tả tình cảm anh em ruột thịt. Hình ảnh hai anh em ngồi im lặng bên gốc cây hồng xiêm vào buổi sớm mai, đầy ắp tình cảm thân thiết. Người anh trai nhớ về thời thơ ấu hay mơ thấy ma, và được em gái an ủi bằng cách đặt con dao găm lên đầu giường để xua đuổi tà ma. Hành động này, dù đơn giản nhưng thể hiện sự quan tâm, bảo vệ của em gái dành cho anh trai. Sự im lặng của cả hai, khung cảnh thiên nhiên tươi đẹp xung quanh càng làm nổi bật tình cảm ấm áp, thân thiết giữa hai anh em. Sự che chở, bảo vệ của người em gái đối với người anh trai cũng tương tự như tình thương bao la của người mẹ dành cho con cái, thể hiện sự gắn kết gia đình, tình cảm ruột thịt. Đây là một hình ảnh đẹp, ấm áp về tình cảm gia đình, một tình cảm không kém phần thiêng liêng và quan trọng trong văn học Việt Nam, nhắc nhở về sự quan trọng của tình thân trong gia đình.

Đoạn văn miêu tả An Giang là vùng đất nóng, luôn là chiến trường, trải qua nhiều cuộc chiến tranh khốc liệt. Lịch sử An Giang được viết bằng những cuộc đời lận đận, số phận bi thương, những tấm lòng dũng cảm, bằng máu và nước mắt, bằng lưỡi gươm và cây tầm vông vất vả nhọc nhằn, bằng mòi phi tiêu và cây sóng thô sơ. Tác giả thể hiện sự thấu hiểu sâu sắc về những mất mát, hy sinh của con người An Giang trong chiến tranh. Việc tác giả muốn tìm lại phiến đá in dấu chân Hoàng Đảo Cật, đồng đội của anh đánh tung trận địa pháo tầm xa của giặc, và tha thiết muốn biết triền đá nào chiến sĩ can trường Trương Gia Mô đã từ trên ngọn tháp lao xuống, cho thấy lòng kính trọng và biết ơn sâu sắc đối với những người đã hy sinh vì Tổ quốc. Hình ảnh này không chỉ phản ánh sự tàn khốc của chiến tranh mà còn ca ngợi tinh thần dũng cảm, bất khuất của những người con An Giang. Đây là một đoạn văn giàu cảm xúc, thể hiện sự trân trọng, ngưỡng mộ đối với những người đã hy sinh vì độc lập, tự do của dân tộc.

Đoạn văn khác phản ánh những mất mát, đau thương do chiến tranh gây ra. Tác giả nhắc đến những ngày tháng ngậm ngùi đắng cay, những năm này năm khác qua đi trong cơn thấp thỏm đợi chờ dài dặc mang ngần nước mắt và tiếng thở dài. Điều này cho thấy sự tàn phá không chỉ về vật chất mà còn về tinh thần, làm cho con người luôn phải sống trong sợ hãi và lo lắng. Sự thờ ơ, quay quắt bên cạnh người thân nhưng không mấy khi tỉ mỉ, vồn vã mà nhìn ngắm những người yêu mến của ta càng làm nổi bật lên sự hằn sâu của những tổn thương do chiến tranh gây ra. Sự hằn sâu của chiến tranh trong tâm hồn con người được tác giả miêu tả một cách chân thực và xúc động. Tâm trạng ngơ ngác, giật mình khi nhìn lại chính bản thân mình càng làm nổi bật sự khủng khiếp của chiến tranh và những ảnh hưởng lâu dài của nó đối với cuộc sống của con người.

Một đoạn văn đề cập đến việc ở Nhật Bản, ngày khai trường là ngày lễ của toàn xã hội. Người lớn nghỉ việc để đưa trẻ con đến trường, đường phố được trang hoàng rực rỡ, tươi vui. Các quan chức nhà nước tham dự lễ khai giảng ở khắp các trường học lớn nhỏ, thể hiện sự cam kết không có ưu tiên nào lớn hơn giáo dục thế hệ trẻ cho tương lai. Họ không chỉ ngồi trên hàng ghế danh dự mà còn tận dụng dịp này để xem xét ngôi trường, gặp gỡ Ban Giám hiệu, thầy cô giáo và phụ huynh học sinh, điều chỉnh kịp thời những chính sách về giáo dục. Điều này cho thấy tầm quan trọng đặc biệt của giáo dục trong xã hội Nhật Bản, mỗi sai lầm trong giáo dục sẽ ảnh hưởng đến cả một thế hệ mai sau. Đoạn văn phản ánh một thực tế tích cực về sự quan tâm của xã hội đối với giáo dục, nhấn mạnh trách nhiệm của toàn xã hội trong việc đào tạo thế hệ tương lai.

Một đoạn văn khác mở rộng phạm vi bàn luận về giáo dục ra toàn thế giới. Tác giả nhấn mạnh vào việc thiếu niên đều đi học, dù là những người lao động vất vả cả ngày, những cô gái phải làm việc cả tuần mới được đi học ngày chủ nhật, hay những người lính trở về từ thao trường vẫn viết viết, đọc đọc… hay thậm chí là những cậu bé câm và mù vẫn phải học. Tác giả kêu gọi mọi người hãy tưởng tượng số học sinh đông như kiến của hàng trăm dân tộc khác nhau, phong trào giáo dục rộng lớn mà họ tham gia. Tác giả khẳng định nếu phong trào đó mà ngừng thì nhân loại sẽ chìm đắm trở lại trong cảnh dã man. Phong trào giáo dục được xem là sự tiến bộ, niềm hy vọng và vinh quang của thế giới. Đây là một đoạn văn mang tính chất khái quát, nhấn mạnh tầm quan trọng của giáo dục đối với sự phát triển và tiến bộ của nhân loại.

Một số đoạn văn khác miêu tả đời sống xã hội qua những hình ảnh đời thường. Hình ảnh các cô gái thợ rèn làm kẹo mạch nha, những cô gái thị thành với trang phục giản dị nhưng vẫn toát lên vẻ đẹp đôn hậu, hay hình ảnh những người phụ nữ gánh cõm, tất cả đều phản ánh chân thực đời sống xã hội. Sự miêu tả về cách ăn cốm, từng chút ít, thong thả và ngẫm nghĩ, cho thấy sự tinh tế trong văn hoá ẩm thực và cách sống chậm rãi, thưởng thức cuộc sống của người dân. Hình ảnh những cô gái thị thành, dù phong cách tiếp cận có vẻ hơi cổ xưa nhưng lại rõ ràng dân chủ, không có tư thế khom nếm hay màu mè, không một chút mặc cảm, tự ti, cho thấy sự bình đẳng và tự tin trong xã hội. Tuy nhiên, khi đất nước đối mặt với những thời khắc nghiêm trọng và sóng gió, họ vẫn bất khuất, dấn thân vào khó khăn, nguy hiểm và có khi hy sinh cả tính mạng, thể hiện tinh thần yêu nước và sự dũng cảm của người dân.