Lỗi thường gặp tiếng Anh giao tiếp

Sinh viên năm hai chuyên ngành tiếng Anh tại Đại học Công nghệ và Quản lý Hải Phòng gặp nhiều thách thức trong việc phát triển kỹ năng nói tiếng Anh. Mặc dù đã học tiếng Anh nhiều năm, từ cấp tiểu học đến trung học phổ thông, nhưng phần lớn sinh viên vẫn chưa đạt được trình độ giao tiếp tiếng Anh như mong muốn. Một số khó khăn chính được xác định bao gồm: thiếu môi trường thực hành, dẫn đến cơ hội giao tiếp tiếng Anh hạn chế, đặc biệt là với người bản ngữ; sợ mắc lỗi, dẫn đến sự thiếu tự tin khi nói; và phương pháp giảng dạy ở trường trung học phổ thông thiên về đọc viết, ít chú trọng đến kỹ năng nghe nói, khiến sinh viên chưa được trang bị đầy đủ kiến thức và kỹ năng cần thiết để giao tiếp hiệu quả bằng tiếng Anh. Điều này làm ảnh hưởng đến khả năng tự tin và thành công trong học tập cũng như tương lai nghề nghiệp của các em. Tình trạng này cho thấy sự cần thiết phải tìm ra các giải pháp hỗ trợ sinh viên khắc phục những khó khăn này và cải thiện kỹ năng nói tiếng Anh một cách hiệu quả hơn.

Nghiên cứu chỉ ra nhiều lỗi phát âm phổ biến trong quá trình giao tiếp tiếng Anh của sinh viên. Lỗi về âm cuối là một trong những lỗi phổ biến nhất, với 90% sinh viên gặp khó khăn trong việc phát âm chính xác các âm cuối. Khó khăn này một phần do phương pháp dạy học ở phổ thông chưa chú trọng đến việc luyện tập kỹ năng phát âm chi tiết. Sinh viên thường bỏ qua hoặc phát âm không rõ ràng âm cuối, gây ra hiểu nhầm và lỗi ngữ pháp. Bên cạnh đó, việc đặt trọng âm sai cũng là một lỗi phổ biến, với 82.5% sinh viên gặp khó khăn trong việc nhấn trọng âm chính xác. Nguyên nhân là do sinh viên chưa nắm vững quy tắc nhấn trọng âm trong tiếng Anh, cản trở việc cải thiện kỹ năng nói. Một điểm khác biệt giữa tiếng Việt và tiếng Anh là việc liên kết âm. Sinh viên thường phát âm từng từ một cách rõ ràng, không có sự liên kết giữa các từ như trong tiếng Anh, đặc biệt là khi người bản ngữ nói nhanh. Những lỗi này làm ảnh hưởng đến khả năng hiểu và tốc độ giao tiếp của sinh viên.

Ngữ điệu, hay còn gọi là nhạc điệu của ngôn ngữ, cũng là một vấn đề đáng chú ý. Nhiều sinh viên quên hoặc không sử dụng ngữ điệu một cách chính xác khi nói tiếng Anh, dẫn đến hiểu nhầm ngay cả khi phát âm và ngữ pháp đã đúng. Việc sử dụng ngữ điệu đúng đắn giúp làm cho câu nói sinh động và truyền tải thông điệp hiệu quả hơn. Về ngữ pháp, mặc dù sinh viên được dạy nhiều về ngữ pháp và từ vựng để chuẩn bị cho các kỳ thi, nhưng thực tế khả năng viết văn tốt hơn nói. Họ có thể viết bài luận với nhiều cấu trúc ngữ pháp phức tạp nhưng lại chỉ sử dụng ngữ pháp cơ bản khi nói. Việc sử dụng ngữ pháp chính xác là điều cần thiết để tạo ra các câu hoàn chỉnh và truyền đạt ý nghĩa một cách chính xác trong giao tiếp.

Khảo sát được tiến hành với 40 sinh viên năm hai chuyên ngành tiếng Anh tại Đại học Công nghệ và Quản lý Hải Phòng. Kết quả cho thấy hầu hết sinh viên đều thừa nhận gặp khó khăn và mắc lỗi khi nói tiếng Anh. Những khó khăn này bao gồm cả yếu tố khách quan như thiếu môi trường thực hành (20% sinh viên khó khăn trong việc nói tiếng Anh ngoài trường học) và yếu tố chủ quan như rào cản tâm lý (30% cho rằng rào cản tâm lý là khó khăn lớn nhất, bao gồm sợ sai, thiếu tự tin, thiếu động lực). Về các hoạt động thực hành, sinh viên cho rằng việc thuyết trình và nói chuyện trước đám đông giúp cải thiện kỹ năng nói, nhưng lại thiếu môi trường thực hành thường xuyên. Nhiều sinh viên mong muốn được giao tiếp với người nước ngoài để nâng cao khả năng giao tiếp, cho thấy tầm quan trọng của môi trường học tập đa dạng và thực tế.

Khó khăn lớn nhất mà sinh viên gặp phải là lỗi phát âm, chiếm tỷ lệ 85%. Trong đó, lỗi âm cuối là nghiêm trọng nhất (90%), cho thấy sinh viên gặp khó khăn trong việc phân biệt và sử dụng chính xác các âm cuối trong tiếng Anh, đặc biệt là các trường hợp phát âm /s/, /z/, /ed/, /d/, /iz/. Nguyên nhân một phần xuất phát từ việc giảng dạy ở phổ thông chưa đủ chi tiết về cách phát âm các âm cuối. Việc phát âm không chuẩn xác dẫn đến hiểu nhầm và lỗi ngữ pháp. Thêm vào đó, 82.5% sinh viên gặp khó khăn với việc nhấn trọng âm, thường bỏ qua hoặc nhấn sai trọng âm, khiến cho người nghe khó hiểu và mất hứng thú. Cuối cùng, sự khác biệt giữa cách phát âm tiếng Việt và tiếng Anh về việc liên kết âm cũng gây khó khăn cho sinh viên. Họ thường phát âm từng từ một cách rời rạc, thiếu sự liên kết tự nhiên giữa các từ như trong tiếng Anh, gây ra khó khăn trong việc hiểu nội dung, đặc biệt là khi người bản ngữ nói nhanh.

Bên cạnh lỗi phát âm, ngữ điệu cũng là một vấn đề đáng kể, với 72.5% sinh viên cho rằng đây là khó khăn lớn. Việc thiếu ngữ điệu hoặc sử dụng ngữ điệu không chính xác có thể dẫn đến hiểu nhầm, ngay cả khi phát âm và ngữ pháp đã đúng. Ngữ điệu đóng vai trò quan trọng trong việc truyền tải ý nghĩa và làm cho câu nói sinh động, hấp dẫn hơn. Về ngữ pháp, mặc dù sinh viên đã được học khá nhiều ngữ pháp và từ vựng ở phổ thông, nhưng thực tế nhiều người vẫn chưa sử dụng đúng ngữ pháp trong giao tiếp. Họ có thể viết bài luận tốt, nhưng khi nói lại chỉ dùng ngữ pháp cơ bản. Điều này cho thấy sự cần thiết phải kết hợp lý thuyết ngữ pháp với thực hành giao tiếp để nâng cao hiệu quả học tập.

Một yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến kỹ năng nói tiếng Anh là rào cản tâm lý. Khảo sát cho thấy 30% sinh viên cho rằng đây là khó khăn lớn nhất, bao gồm sự nhút nhát, sợ mắc lỗi, thiếu tự tin. Sự thiếu tự tin này khiến sinh viên ngại giao tiếp, hạn chế cơ hội thực hành. Bên cạnh đó, thiếu môi trường thực hành tiếng Anh cũng là một trở ngại đáng kể, chiếm 20% trong số các khó khăn được nêu. Sinh viên có ít cơ hội để luyện tập nói tiếng Anh ngoài giờ học, đặc biệt là với người bản ngữ. Điều này cho thấy sự cần thiết phải tạo ra nhiều cơ hội hơn để sinh viên được thực hành tiếng Anh trong môi trường tự nhiên và gần gũi.

Để cải thiện kỹ năng nói tiếng Anh, việc tạo động lực học tập là rất quan trọng. Sinh viên cần chủ động tìm kiếm niềm vui trong quá trình học tập, tránh sự nhàm chán bằng cách thay đổi phương pháp học tập thường xuyên. Thay vì chỉ tập trung vào các bài tập ngữ pháp khô khan hoặc những chủ đề cũ, sinh viên nên kết hợp với việc nghe podcast, tin tức tiếng Anh, xem phim, hoặc tham gia các câu lạc bộ tiếng Anh. Việc đa dạng hóa phương pháp học tập giúp duy trì sự hứng thú và tránh sự nhàm chán, từ đó thúc đẩy quá trình học tập hiệu quả hơn. Sự tự tin cũng là yếu tố then chốt. Sinh viên cần vượt qua sự nhút nhát và sợ mắc lỗi bằng cách tích cực tham gia giao tiếp, đặt mục tiêu thực tế, và tự khen thưởng bản thân khi đạt được tiến bộ. Việc học tập cần được xem như một quá trình tích lũy kiến thức và kỹ năng, chứ không phải là một cuộc đua tranh thành tích.

Tham gia câu lạc bộ tiếng Anh, đặc biệt là câu lạc bộ do cô Trần Thị Ngọc Liên, Trưởng khoa Ngoại ngữ, hướng dẫn, là một giải pháp hữu hiệu. Môi trường học tập ở câu lạc bộ thường thoải mái hơn so với lớp học chính khóa, tạo điều kiện cho sinh viên tự tin hơn trong giao tiếp. Các hoạt động nhóm như thảo luận và thuyết trình cũng được khuyến khích. Thảo luận nhóm giúp sinh viên chủ động hơn trong việc tìm hiểu và trao đổi kiến thức theo sở thích. Thuyết trình giúp sinh viên rèn luyện sự tự tin khi nói trước đám đông và vượt qua sự nhút nhát. Câu lạc bộ cũng tạo cơ hội cho sinh viên giao lưu, kết bạn, từ đó tạo nên một môi trường học tập tích cực và hiệu quả hơn.

Luyện nghe tiếng Anh là một công cụ quan trọng để cải thiện kỹ năng nói. Sinh viên nên lựa chọn các chủ đề nghe phù hợp với sở thích để duy trì sự tập trung. Có nhiều nguồn nghe phong phú như chương trình giải trí (Master Chef, Next top model,...), tin tức (CNN, BBC, VOA),... Việc luyện nghe giúp làm quen với cách phát âm, ngữ điệu, và từ vựng của người bản ngữ, từ đó cải thiện khả năng nói. Bên cạnh đó, việc sử dụng các ứng dụng học tiếng Anh trên điện thoại di động mang lại nhiều lợi ích. Ứng dụng cho phép học mọi lúc mọi nơi, tạo sự chủ động và linh hoạt cho sinh viên. Sinh viên có thể tận dụng những thời gian rảnh rỗi như đi lại, chờ đợi để luyện tập, giúp tiết kiệm thời gian và nâng cao hiệu quả học tập.

Để nâng cao hiệu quả học tập, việc có một bộ sách giáo khoa bài bản về kỹ năng nói tiếng Anh là rất cần thiết. Hiện nay, vẫn chưa có một bộ sách giáo khoa hệ thống dành riêng cho kỹ năng nói, điều này gây khó khăn cho cả giáo viên và học sinh. Một bộ sách bài bản sẽ giúp định hướng nội dung bài học, tạo sự thống nhất và hỗ trợ quá trình học tập tốt hơn. Nhà trường cần có sự đầu tư và hỗ trợ thêm để tạo môi trường học tập tốt hơn. Điều này bao gồm việc tổ chức thêm các chương trình, hoạt động ngoại khóa, cũng như cải tiến phương pháp giảng dạy để tạo môi trường thực hành tốt hơn cho sinh viên. Việc cung cấp các chủ đề luyện tập có hệ thống thay vì những chủ đề ngẫu nhiên sẽ giúp sinh viên có sự chuẩn bị tốt hơn trước khi giao tiếp trôi chảy.